Zdrowe posypki i dodatki do potraw

Od jakiegoś czasu gromadzę w kuchni różne sypkie dodatki, które stosuję do potraw ze względu na ich wartości odżywcze. Trochę się tego nazbierało, więc w końcu zebrałam w całość wszystko, co mam i co używam. Post będę uzupełniać o wszelkie nowości, które wypróbuję. Pokazuję tylko to, co osobiście przetestowałam, co mam na stałe w kuchni i do każdego produktu będę dołączać zdjęcia poglądowe, żebyście wiedzieli czego szukać. Ale mam nadzieję, że podpowiecie jakie „dziwactwa” Wy używacie, wtedy i ja się skuszę i dodam je do naszej bazy dodatków. Mam nadzieję, że mimo, iż ten post będzie miał charakter i styl „dżem, mydło, powidło”, to nie zginiemy tutaj w chaosie. Myślę, że taka wiedza Wam się przyda i się na coś skusicie. Naprawdę warto mieć te produkty w kuchni, bo też łatwiej się gotuje i wymyśla nowe połączenia smaków. Część produktów jest nam wszystkim znana i dostępna w marketach i małych sklepikach. Te bardziej wyszukane można kupić w sklepach ze zdrową żywnością. Ja osobiście korzystam z internetowego sklepu Dorbio i szczerze Wam polecam.

PESTKI SŁONECZNIKA
Ziarna słonecznika, to samo zdrowie i bogactwo witamin. Zawierają roślinne sterydy, które obniżają poziom złego cholesterolu we krwi i chronią nas przed chorobami serca. Pestki słonecznika zawierają zdrowe tłuszcze, wartościowe białka, prowitaminy A, witaminy E, B, i F oraz składniki mineralne takie jak potas, żelazo i cynk, który wzmacnia układ nerwowy. Słonecznik poprawia przemianę materii dzięki zawartości błonnika, dlatego warto go dodawać do potraw, np. do chlebów, sałatek, surówek i mięsa.
PESTKI DYNI
	Pestki dyni hamują procesy starzenia organizmu, warto po nie sięgać, bo są bardzo zdrowe. To bogactwo białka, witamin, mikroelementów, fosforu oraz bardzo ważnych kwasów nukleinowych o właściwościach odmładzających. Korzystnie działają na skórę, błony śluzowe, wspomagają czynności gruczołów. Zawarte w nich nienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne do transportu cholesterolu, do oddychania komórkowego.
CZARNUSZKA
Polecana jest przede wszystkim dla alergików i dla osób chorych na astmę. Stosuję się ją również do leczenia trądziku u osób młodych poprzez przygotowanie alkoholowej nalewki z czarnuszki do przemywania miejsc chorobowych. Ma właściwości bakteriobójcze i wzmacniające organizm - stosuje się ja w profilaktyce przeciw przeziębieniom. Z czarnuszki wytwarza się olej. Najbardziej wartościowy jest olej tłoczony na zimno, który jest bogaty w witaminy i mikroelementy, które sprzyjają naszej urodzie i korzystnie działają na włosy, skórę i paznokcie. W kuchni najczęściej czarnuszkę stosuje się jako dodatek do chleba, do sałatek, po zmieleniu ma lekko ostry smak, więc może być dodatkiem jako przyprawa.
AMARANTUS
	Amarantus, to rodzaj zboża, do niedawna niedoceniany i mało znany w kuchni polskiej. Jednak jego wartości odżywcze mówią same za siebie, warto go dodawać do potraw, bo jest zdrowy i sprzyja codziennej diecie. Amarantus to bogactwo miedzy innymi wapnia, żelaza, cynku, potasu, fosforu, magnezu, błonnika oraz wielu witamin - A, E, C i witamin z grupy B. Ziarna zawierają bardzo wartościowe i łatwo przyswajalne białko, którego jest więcej niż w soi, dlatego szczególnie ważne jest wprowadzenie amarantusa  do codziennej diety wegetariańskiej. W kuchni amarantus można wykorzystywać na przykład jako dodatek do musli, płatków, do słodkich wypieków lub jako zamiennik mąki.
	Amarantus ekspandowany jest produktem gotowym do użycia, nie trzeba go gotować. Jest lekkim dodatkiem na przykład do jogurtów, deserów, zup mlecznych, ciasteczek
SEZAM BIAŁY
Sezam uprawia się głównie dlatego, że jego ziarna są bardzo bogate w olej. Kolor ziaren sezamu różni się w zależności od odmiany, może być bardzo jasno-kremowy oraz ciemny nazywany sezamem czarnym. Sezam jest bogaty w wapń, magnez i fosfor, które korzystnie wpływają na układ kostny i zęby. Układ nerwowy natomiast wzmacniany jest przez witaminy z grupy B – B1 i B3. Sezam polecany jest tym osobom, które prowadzą bardzo aktywne sportowe życie i wykonują ciężką fizyczną pracę. Ziarna sezamu maja podobne właściwości jak orzechy, zawierają spore ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wspomagają nasze serce i układ krwionośny, w tym obniżają poziom złego cholesterolu we krwi.
SEZAM CZARNY
	Czarny sezam podobnie jak biały ma lekko słodkawy smak i orzechowy zapach, który jest bardziej intensywny niż w przypadku sezamu białego. Właściwości zdrowotne ma podobne – bogactwo witamin z grupy B, wysoko wartościowego białka, wapnia, fosforu i magnezu. Sezam czarny jest bardzo rozpowszechniony w kuchni azjatyckiej, jako dodatek do wszelkich dań. Wyjątkowo ciekawie prezentuje się w jasnych potrawach, jako dodatek do ryżu, sałatek, mięs, ale też jako posypki przy wypieku ciast i chleba. Doskonale smakuje w deserach.
MAK
Mak jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, które wspomagają układ krążenia i serce. Zawiera witaminy A, C, D, E i witaminy z grupy B. oraz sporo wapnia wspomagającego kości, żelaza, magnezu i fosforu. Mak działa uspakajająco i nasennie, pozwala się wyciszyć i poprawia nastrój. Zastosowanie w kuchni bardzo rozległe, głównie słodkie wypieki, ciasta, ciasteczka, desery oraz posypki do chlebów, bułek, precli, paluszków.
PŁATKI OWSIANE
	Bardzo popularne i chętnie spożywane w postaci owsianki na śniadanie. Bogate w witaminy z grupy B, w witaminę B6 korzystnie wpływającej na pamięć i lepszą pracę mózgu oraz witaminę B1 przeciwdziałającą zmęczeniu i rozdrażnieniu. Płatki owsiane mają bardzo dużo błonnika rozpuszczalnego, który sprzyja obniżaniu złego cholesterolu we krwi. Chronią też nasz układ pokarmowy przed podrażnieniem, a zawarty w nich błonnik przyspiesza przemianę materii. W kuchni warto dodawać płatki do potraw, na przykład jako panierki zamiast bułki tartej, jako posypki do pieczywa, jako dodatek do kotletów mielonych czy też do wszelkich słodkich wypieków, szczególnie zdrowych ciasteczek.
KMINEK
Kminek zaliczany jest do przypraw, ale warto o nim wspomnieć w tym miejscu jako dodatku do potraw. Kminek ma bardzo ważną zaletę – reguluje trawienie, działa przeciwskurczowo i niweluje wzdęcia. Wspomaga cały układ pokarmowy podczas procesu trawienia, dlatego warto go dodawać do tych potraw, które mogą powodować nieprzyjemne dolegliwości. Dlatego wszelkie dania kapuściane, mocno cebulowe czy z dodatkiem warzyw strączkowych warto wzbogacić kminkiem nie tylko ze względów smakowych, ale też na poczet swojego późniejszego komfortu i dobrego samopoczucia. Kminek ma też właściwości lecznicze, szczególnie w przypadku przeziębień. Napar z kminku korzystnie działa na błony śluzowe nosa i na gardło. W kuchni kminek jest bardzo uniwersalny, można go dodawać do mięsa, do wszelkich warzyw (nawet do zwykłych ziemniaków), do twarożków, do wypieków takich jak chleb czy bułki.
SIEMIĘ LNIANE
	Małe brązowe ziarenka o niezwykłej mocy regulującej skutecznie trawienie. Siemię lniane zawiera spore ilości błonnika, który reguluje perystaltykę jelit. Najbardziej skuteczne jest w formie zmielonej lub zgniecionej, bo właśnie wtedy wydobywa się ze środka całą jego niezwykłą moc. Siemię lniane jest bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, które sprzyjają zdrowej i pięknej sylwetce oraz chronią nas przed nowotworami. Zawartość w ziarenkach witaminy E zapewnia zdrową skórę, włosy i paznokcie. Dzięki regularnemu spożywaniu siemienia lnianego poprawia się samopoczucie, zdrowie i wygląd, dlatego warto je dodawać do codziennych potraw. W kuchni może być stosowany praktycznie do wszystkiego, choć najbardziej popularny jest w postaci dodatku przy wypieku pieczywa.
NASIONA CHIA
Nasiona rośliny chia, czyli szałwii argentyńskiej są mało znane, ale bardzo wartościowe i zdrowe. Główne zalety nasion chia, to znaczna poprawa metabolizmu. Suche nasiona w kontakcie z płynem powodują zmianę konsystencji płynu w żelową galaretę. Zatem spożycie suchych ziaren powoduje to samo w żołądku zapewniając tym samym barierę pomiędzy węglowodanami i enzymami trawiącymi te węglowodany – w skrócie opóźnia proces przekształcania cukrów złożonych na cukry proste, co poprawia metabolizm i wydolność całego organizmu. Nasiona chia zawierają przyswajalne wartościowe białko, dlatego poleca się ich spożycie sportowcom. Mają też bogate zasoby oleju i nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. W kuchni nasiona chia stosuje się po uprzednim namoczeniu w wodzie w proporcji 1 łyżka nasion do około 9 łyżek wody. Potrafią wchłonąć cały płyn w zaledwie 15 minut tworząc galaretę. Dodawać to można do wypieków, jako zastępstwo tłuszczu, bo ma doskonałe właściwości wiążące. A na co dzień do wszelkich dań, deserów, jogurtów, wypieków. Ciekawe zastosowanie - do smarowania wierzchu wypieków, zamiast jajka.
SUSZONE OWOCE GOJI
	Są to bardzo zdrowe owoce o sporej zawartości witaminy C, która wzmacnia naszą odporność oraz witamin B1, B2, B6 i E. Zawierają w sumie ponad 30 różnych minerałów, błonnik, białko i beta-karoten, którego jest w goji więcej niż w popularnej marchwi. Owoce goji mają w sobie zeaksantynę, czyli związek, który korzystnie wpływa na wzrok.  Ponadto uważa się, że owoce goji pomagają w walce z otyłością, wykazują działanie przeciwrakowe i antyalergiczne. Poprawiają nasze samopoczucie, działają antydepresyjnie i likwidują zmęczenie. Lista zalet owoców goji jest długa, zatem nic dziwnego, że nazywane są „czerwonymi diamentami”.
QUINOA (KOMOSA RYŻOWA)
Komosa ryżowa, inaczej quinoa, zawiera bardzo dużo białka o wysokiej wartości, co stawia ją na wysokiej pozycji w diecie wegetariańskiej. Jest polecana także w diecie bezglutenowej. Cechuje się zawartością wielu cennych minerałów i mikroelementów oraz witamin B1, B2 i E. Ziarna komosy zawierają więcej tłuszczu niż kasze i ryże, ale tego dobrego tłuszczu, głównie omega-3. Kaloryczność suchych ziaren quinoa to 335kcal/100g. W kuchni ma wszechstronne zastosowanie, bo można ją podawać zarówno w wersji na słono, jako zamiennik kaszy i ryżu,  jak i na słodko w deserach owocowych i jogurtach.
GOMASIO - SÓL SEZAMOWA
	Gomasio, to sól sezamowa, ale można sezam zastąpić innymi dodatkami. U mnie póki co wypróbowane zostało gomasio dyniowe, gomasio z siemienia lnianego, gomasio ze słonecznika i gomasio sezamowe. Zarówno pestki dyni, słonecznika jak i siemię lniane prażymy z solą (siemię pod przykryciem, bo strzela i wyskakuje z patelni). Proporcje takie same jak przy gomasio sezamowym. Więcej o gomasio w przepisie tutaj.
SKROBIA KUZU
Skrobia ta pozyskiwana jest z rośliny o nazwie kuzu, w języku polskim nazywa się opornik łatkowaty. Jest alternatywą dla skrobi ziemniaczanej i żelatyny pochodzenia zwierzęcego jako substancja zagęszczająca czy żelująca. W kuchni zastosowanie wszechstronne, zarówno na słodko, np. do deserów o charakterze kisielu, galarety, gęstych deserów mlecznych oraz do dań słonych, szczególnie sosów, dipów, dressingów i zup. Kalorycznie podobnie jak inne skrobie ma 340kcal/100g. Kuzu jest bardziej wartościowa od powszechnie znanej skrobi ziemniaczanej. Zawiera duże ilości żelaza, fosforu i wapnia. Kuzu jest preparatem ziołowym, który przyspiesza wydalanie toksyn z organizmu. Odkryto też jej niezwykłe właściwości podczas zwalczania nałogów. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie w Harwardzie pokazały, że skrobia kuzu pomaga zwalczyć głód nikotynowy i alkoholowy nawet o 80%. Dawkowanie w przypadku walki z nałogiem to ok. 20g skrobi kuzu dziennie. Przygotowuje się z tej ilości zawiesinę, którą spożywa się raz dziennie przez okres dwóch miesięcy. Zachęcające jest to, że można ta zawiesinę przygotowywać w postaci słodkiego deseru, więc taka kuracja, to sama przyjemność.
KAROB
	Karob w proszku pozyskiwany jest z drzewa nazywanego Chleb Św. Jana., które rośnie głównie w krajach z ciepłym klimatem. Karob powstaje ze zmielonych nasion tego drzewa, jest produktem naturalnym, bez dodatków chemicznych i cukru. Można go stosować do wszelkich wypieków i słodkich deserów - jest doskonałym zamiennikiem kakao lub czekolady. Karob jest bardzo wartościowy, zawiera witaminy z grupy B (B1, B2, B3), witaminę E oraz minerały takie jak magnez, wapń, żelazo, potas i fosfor. Ma właściwości prozdrowotne, poprawia trawienie i pracę żołądka, wzmacnia naszą odporność i pomaga przy przeziębieniach. Obniża poziom cholesterolu we krwi i działa jako antyutleniacz. Jest polecany cukrzykom ze względu na to, że nie zawiera białego cukru. Jest też bezpieczny dla dzieci, mogą jeść produkty z karobem od pierwszego roku życia. Co ważne – nie wywołuje alergii, więc z powodzeniem może być stosowany przez osoby uczulone na kakao i czekoladę. Wartość kaloryczna karobu jest niższa niż kakao, wynosi 222kcal/100g, podczas gdy tradycyjne kakao ma 448kcal/100g.
AGAR-AGAR
Agar jest to rodzaj żelatyny pochodzenia roślinnego, którą otrzymuje się z krasnorostów. W zależności od kraju pochodzenia są to inne rośliny, które akurat występują w danym zakątku świata. W Polsce agar otrzymuje się z krasnorostu, który występuje w Bałtyku i nazywa się widlik. Najbardziej ceniony jest agar z alg morskich, ze względu na szczególne właściwości i wartości odżywcze tych roślin. W kuchni agar jest wybawieniem dla wegetarian i wegan, którzy nie używają żelatyny ze względu na jej pochodzenie odzwierzęce. Zastosowanie i użycie żelatyny wieprzowej i agaru jest podobne, żelatynę rozpuszcza się w gorącej wodzie i zostawia do ostygnięcia, agar rozpuszcza się w leniej wodzie, a następnie podgrzewa aż do zagotowania. Z moich doświadczeń wynika, że agar zastyga szybciej niż żelatyna. Jeśli chodzi o kulinarne szaleństwa, to dla mnie agar ma jedną podstawową przewagę nad żelatyna wieprzową. Można go użyć do przygotowania galaretek z kiwi i ananasem, czemu zwykła żelatyna nie podoła. Przetestowałam obie opcje i ścina galaretki bez zarzutu. Kaloryczność agaru to 306kcal/100g, a proporcje, które są sprawdzone do galaretek to 15g agaru na 500ml wody.
CZARNA LUKRECJA
	Jest to roślina o wysokości około 1m, której charakterystyczną cechą jest to, że ma słodkie korzenie. Spożywa się ją w postaci naturalnej, czyli czystego, surowego korzenia lub w postaci czarnych „kamyczków” do ssania, które są ekstraktem z lukrecji. Generalnie jest bardzo słodka i ma dość charakterystyczny smak. Używa się ją do potraw słodkich – ciast, ciasteczek, cukierków, żelków itp., co zaskoczeniem nie jest. Ale Włosi i Francuzi dodają ją do makaronów, do risotto, do kopytek, do mięsa w połączeniu z cytryną, do ryb. Pomysłów mają wiele, są strony internetowe z przepisami zawierające ponad 120 propozycji wykorzystania lukrecji w kuchni! Więcej o lukrecji tutaj.